Witamy na stronie Zarządu Transportu Miejskiego w Lublinie

Mamy za sobą 365 dni bogatych w różnego rodzaju wydarzenia, sukcesy i zmiany związane z lubelską komunikacją miejską. Niniejszym tekstem przypominamy najważniejsze i najciekawsze z nich. Pierwszy w Lublinie autobus wodorowy i autobusy elektryczne przegubowe, zakończenie inwestycji Dworca Lublin, jubileusz 70lecia trolejbusów w Lublinie, optymalizacja oferty przewozowej wraz z szerokimi konsultacjami społecznymi oraz liczne wyróżnienia dla komunikacji miejskiej i gminy Lublin. Tak w skrócie mijał rok 2023 w lubelskiej komunikacji miejskiej.

Dworzec Lublin – zakończenie inwestycji

Trwa kompletowanie wyposażenia, urządzanie wnętrza oraz adaptacja budynku do jego funkcji. Pierwsze autobusy odjadą z początkiem roku, a w dniach 12-14 stycznia 2024 r. planowane są Dni Otwarte z atrakcjami dla mieszkanek i mieszkańców. Już wkrótce zacznie działać nowoczesne i największe centrum komunikacyjne dla miasta i regionu. Ta strategiczna inwestycja ostatnich lat została zrealizowana z udziałem funduszy europejskich.

Nowoczesny i ekologiczny

Dworzec Lublin to trzykondygnacyjny budynek o powierzchni użytkowej ok. 18 tys. m2
z garażem podziemnym typu „Park&Ride". Miejsca postojowe pomieszczą 174 samochody. Parking uwzględnienia miejsca dla osób z niepełnosprawnościami oraz rodziców z dziećmi i przestrzeń do ładowania aut elektrycznych. Zejście do garażu jest możliwe
z poziomu budynku oraz od zewnątrz, bezpośrednio z placu. W pobliżu obiektu zlokalizowane są perony dla autobusów i busów z efektownym szklanym zadaszeniem wspartym na filarach. Aby umożliwić kompleksową obsługę autobusów elektrycznych, powstały stanowiska do ich ładowania. W niedalekiej odległości od Dworca Lublin, wykonano obszerny parking ze 122 miejscami postojowymi dla autobusów i busów oczekujących na odjazd. Nie zabrakło również monitoringu, oświetlenia oraz instalacji Hotspot. Na Dworcu Lublin obsługa pasażera odbywać się będzie z wykorzystaniem inteligentnych systemów transportowych (ITS), w szczególności systemów informacji pasażerskiej i przystankowej. Innowacyjnym rozwiązaniem jest użytkowy dach w formie tarasu widokowego z przestrzeniami rekreacyjnymi i wypoczynkowym oraz traktami spacerowymi. Znajdą się tam stoliki i krzesła oraz hamaki. Z myślą o najmłodszych na części dachu powstał też plac zabaw, który składa się z systemowego parku linowego.

Szereg udogodnień znajdą też osoby korzystające na co dzień z rowerów – blisko 70 miejsc postojowych na parkingach Bike&Ride oraz 1,3 km ścieżek rowerowych. Teren wokół Dworca Lublin wyposażono w niezwykle funkcjonalną i dekoracyjną infrastrukturę, która ma służyć podróżującym jako miejsce odpoczynku.  Zadbano również o system identyfikacji wizualnej, pozwalający swobodnie poruszać się po obiekcie.

Przestrzeń wokół Dworca wypełnia zieleń. Na całym terenie inwestycji posadzono 100 nowych drzew oraz ponad 31 tys. krzewów, pnączy, bylin i traw ozdobnych. Do tego powstała tzw. zielona ściana o powierzchni 290 m2 z blisko 27 tys. roślin. Drzewa nasadzono też w donicach na dachu. To głównie gatunki roślin szczególnie wydajnych w oczyszczaniu powietrza. Kolejne elementy zieleni pojawią się bezpośrednio na placu przed nowym Dworcem. Z uwagi na to, że znajduje się tam rozbudowana sieć infrastruktury podziemnej, wybrano nasadzenia w donicach, zarówno drzew jak i krzewów.

Obiekt zaprojektowano jako budynek inteligentny z kompleksowym wyposażeniem funkcjonalnym. Wyróżnia go zastosowanie szeregu rozwiązań podyktowanych troską
o środowisko. W celu zmniejszeniu zużycia energii wykorzystano pomysł „budynku
w budynku”, czyli otoczenia hali głównej dworca szklaną ścianą o niskim współczynniku przenikania ciepła. Betonowa ściana z mapą Lublina znajdująca się od strony południowej ma kumulować ciepło w ciągu dnia, a wieczorem je oddawać. Zadaszenie wiat przystankowych nad kieszeniowymi stanowiskami autobusów stanowią przejrzyste panele szklane, w które wtopiono ogniwa fotowoltaiczne o podwójnej funkcji: zaciemniania dla ochrony przed słońcem oraz dostarczania energii potrzebnej do obsługi dworca. Walor prośrodowiskowy ma też zastosowanie systemu wody szarej, który pozwala na wykorzystanie deszczówki do celów sanitarnych oraz utrzymania zieleni. Przewidziano także naturalne wietrzenie garażu podziemnego, czyli otwarcia w formie atrium wspierającego cyrkulację powietrza. W przestrzeniach, z których korzystać będą pasażerowie, zaprojektowano ogrzewanie i chłodzenie płaszczyznowe zasilane z kaskady pomp ciepła. Efektywne wykorzystanie energii zapewnia sterowanie układami grzewczymi i wentylacyjnymi
z funkcjami indywidualnego dostosowywania temperatur i automatyką czasową. Kolejnym rozwiązaniem jest też zastosowanie antysmogowej kostki brukowej.

Wyjątkowy projekt

Prosta forma bryły odpowiada założeniom ekologicznym, a element wyróżniający stanowią efektowne słupy. Wyraz architektoniczny budynku nadają  charakterystyczne ażurowe filary, będące elementami stalowej konstrukcji dworca i zadaszenia peronów, które odgrywają także funkcję dekoracyjną. Pierwsze szkice rzutu słupa inspirowane były lubelskimi wycinankami, ale ich linearne, nieco organiczne formy przypominać mogą pnącza winorośli jeden z symboli Lublina i sprawiają wrażenie lekkości całej struktury.

Projekt Dworca Lublin ma już na koncie kilka nagród. W 2019 roku znalazł się na tak zwanej „krótkiej liście” nominowanych do nagrody World Building of The Year w kategorii Infrastruktura, przyznawanej w ramach World Architecture Festival w Amsterdamie. W 2020 roku zaś otrzymał prestiżową nagrodę Real Estate Impactor wręczaną przez redakcję dziennika „Rzeczpospolita” w kategorii Innowacyjne podejście do projektowania przestrzeni. Z kolei w 2022 roku zdobył wyróżnienie w konkursie PLGBC Green Building Awards w kategorii „Najlepszy projekt ekologiczny”.

Nowy układ drogowy

Modernizację przeszedł także układ drogowy. Przebudowane ulice mają usprawnić ruch
i dostęp do nowego obiektu. Na ul. Pocztowej wykonano pełną wymianę konstrukcji jezdni wraz z chodnikami. Przebudowę przeszła też ul. Młyńska od ronda Sportowców do skrzyżowania z ul. Dworcową. Powstała na niej ścieżka rowerowa wzdłuż chodnika od strony Dworca (na odcinku od ul. Dworcowej do ronda) oraz dodatkowy prawoskręt przy rondzie. Pomiędzy ul. Gazową a Młyńską powstał zupełnie nowy odcinek drogi wraz z jednostronnym chodnikiem i zatoką postojową dla autobusów. Pl. Dworcowy, po całkowitym usunięciu ruchu kołowego, stał się ozdobnym deptakiem połączonym wizualnie oraz funkcyjnie z głównym wejściem do dworca kolejowego. Przed dworcem PKP powstały zatoki postojowe z miejscami typu Kiss&Ride umożliwiające postój na czas przesiadki pasażera na autobus lub pociąg. Tu także znajduje się postój TAXI. Architektonicznym przedłużeniem pl. Dworcowego stała się ul. 1 Maja. Pojawiły się na niej nowe nasadzenia drzew i krzewów, a także 58 miejsc parkingowych i stojaki rowerowe.

Przestrzeń przyjazna osobom z niepełnosprawnościami

Zarówno budynek jak i teren wokół niego wraz z układem drogowym dostosowany jest do potrzeb osób z niepełnosprawnościami. Na zewnątrz budynku są płytki naprowadzające m.in. do wszystkich wejść głównych budynku, wind zewnętrznych oraz peronów, przystanków komunikacji miejskiej i przejść dla pieszych. Ponadto, na przejściach dla pieszych zastosowano krawężniki częściowo wyniesione na 2 cm dla osób niewidomych poruszających się z psem przewodnikiem oraz krawężniki dla osób poruszających się na wózku. Z kolei wewnątrz płytki naprowadzające wskażą drogę do głównych punktów tj. kas biletowych, toalet, klatek schodowych, w których są windy. Na schodach zastosowano oznaczenia kontrastowe pierwszego i ostatniego podestu. Przy kasach biletowych zamontowano pętle indukcyjne dla osób niedosłyszących i słabosłyszących. Dwa stanowiska kas biletowych są obniżone do wys. 90 cm, co jest ułatwieniem dla osób z niepełnosprawnością ruchu. W budynku dworca są dwie toalety dla osób z niepełnosprawnościami (na parterze i w poczekalni na pierwszym piętrze). W toalecie na parterze znajduje się również komfortka. Na parkingu podziemnym wyznaczono miejsca dla osób z niepełnosprawnościami oraz wzdłuż ul. Dworcowej i pl. Dworcowego. Perony i przystanki komunikacji miejskiej wyposażone są w wyświetlacze oraz komunikację dźwiękową. Ponadto w ramach wyposażenia dworca pojawią się też tabliczki
w alfabecie Braille'a oraz plany tyflograficzne.

Obsługa komunikacyjna

Wprowadzanie oferty przewozowej dla obsługi Dworca Lublin będzie się odbywało etapami. Taką formę uzgodniono w trakcie przeprowadzonych konsultacji społecznych. W pierwszej kolejności nastąpi wzmocnienie dotychczasowej obsługi komunikacyjnej w okolicy Dworca Lublin, polegające na skierowaniu tam linii nr: 5, 22, 24, 52 i 74. Pojazdy zatrzymywać się będą bezpośrednio przy obiekcie na przystanku zlokalizowanym w jego sąsiedztwie. Pasażerowie będą mogli dojechać bezpośrednio do Dworca aż 12 liniami komunikacji miejskiej. Ponadto obsługa tej części miasta odbywa się także dzięki skomunikowaniu ul. Wolskiej i Kunickiego. Tym samym, po pierwszych zmianach w okolice dworca dojadą aż 23 linie, w tym jedna nocna. Nowa oferta przewozowa zacznie obowiązywać z początkiem stycznia.

Trwa meblowanie

Z końcem listopada Dworzec Lublin otrzymał decyzję o pozwoleniu na użytkowanie od Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego, co pozwoliło na przekazanie obiektu nowemu zarządcy – Zarządowi Transportu Miejskiego, który rozpoczął już prace adaptacyjne wnętrza. Zakupiono część wyposażenia do pomieszczeń administracyjno-biurowych oraz zabudowę meblową pomieszczeń dla kierowców. Skompletowano dostarczono także urządzenia i sprzęt komputerowy dla pracowników obsługi dworca. Na poziomie +1, gdzie znajduje się główna poczekalnia dworca, stanie przyjazne wyposażenie – sofy, stoliki, krzesła oraz fotele. Z kolei punkty małej gastronomii pozwolą na spożycie posiłku.

Inwestycja ze środków unijnych

Budowa Dworca wraz z przebudową układu komunikacyjnego w jego rejonie, to najważniejszy komponent projektu Zintegrowane Centrum Komunikacyjne dla Lubelskiego Obszaru Funkcjonalnego, który jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego na lata 2014-2020. Całkowita wartość projektu to prawie 340 mln zł, z czego blisko 194 mln zł stanowi dofinansowanie z funduszy europejskich. Poza budynkiem Dworca, projekt unijny obejmował także inne zadania – budowę nowego zjazdu z ul. Lubelskiego Lipca ‘80 do ul. Dworcowej oraz budowę łącznika ul. Dworcowej i al. Piłsudskiego, jak również rozbudowę ul. Krochmalnej o parking dla autobusów i busów oczekujących na odjazd
z Dworca Lublin  wraz z budynkiem socjalno-technicznym dla obsługi Dworca,
z częścią socjalną  przeznaczoną dla kierowców.

Pierwszy autobus wodorowy w Lublinie

Od 1 września do obsługi liniowej skierowany został pierwszy autobus wodorowy – 12-metrowy pojazd marki Solaris.

Fabrycznie nowy autobus wodorowy Solaris Urbino 12 Hydrogen to pojazd klimatyzowany, niskopodłogowy, przystosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnościami, wyposażony w automat do sprzedaży biletów oraz system do zliczania pasażerów. Pojazd na pokład może zabrać 85 pasażerów, w tym 29 na miejscach siedzących. Pojemność zbiornika na paliwo wodorowe to 1560 l, a zasięg na pełnym tankowaniu ok. 300 km. W skład wyposażenia pojazdu wchodzi również mobilna ładowarka o mocy 20 kW przeznaczona do ładowania bateriiw autobusie wodorowym. Wartość pojazdu to ponad 3,7 mln zł brutto.

Autobus wodorowy jest autobusem elektrycznym. Wytwarza prąd na bieżąco
z zatankowanego wodoru przy użyciu ogniwa paliwowego. Posiada własną „mini elektrownię”. Fizycznie wodór ze zbiornika łączy się z tlenem pobranym z powietrza i wytwarzana jest energia elektryczna zasilająca silnik. Nie ma żadnego procesu spalania – w wyniku połączenia wodoru z tlenem w ogniwie paliwowym, autobus emituje z rury wydechowej jedynie parę wodną. Wodór jest zatem wyjątkowo efektywnym nośnikiem energii, a efektem spalania zielonego wodoru jest wyłącznie woda.

Zakup autobusu wodorowego dofinansowano z projektu „Niskoemisyjna sieć komunikacji zbiorowej dla północnej części LOF wraz z budową systemu biletu elektronicznego komunikacji aglomeracyjnej” w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014-2020.

Pierwsze przegubowe autobusy elektryczne na ulicach Lublina

10 lipca, na ulice Lublina wyjechały pierwsze nowe, przegubowe autobusy elektryczne marki Solaris.

W maju 2021 r. ZTM w Lublinie rozstrzygnął przetarg na zakup 7 sztuk autobusów elektrycznych przegubowych. W postępowaniu za najkorzystniejszą uznano ofertę złożoną przez firmę Solaris Bus & Coach Sp. z o.o. ul. Obornicka 46 Bolechowo-Osiedle, 62-005 Owińska. Cena brutto oferty: 22 799 280,00 zł brutto.

Zakup jest kolejnym krokiem w budowie systemu autobusu elektrycznego w Lublinie. W naszym mieście pierwsze elektrobusy wyjechały na trasę w październiku 2021 r. Był to dla Lublina ważny moment. W 2021 r. trafiła pierwsza partia autobusów elektrycznych marki Solaris.

Zakup realizowany w ramach projektu „ Przebudowa strategicznego korytarza transportu zbiorowego wraz z zakupem taboru w centralnej części obszaru LOF" w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014-2020 Osi priorytetowej II: Nowoczesna Infrastruktura Transportowa Działania 2.1 Zrównoważony transport miejski

Lublin nagrodzony:

1. Lublin liderem w zrównoważonej mobilności

Fundacja Promocji Pojazdów Elektrycznych wspólnie z Polityką Insight doceniła nasze miasto w opublikowanym „Rankingu miast zrównoważonej mobilności”. Lublin zajął II miejsce w kategorii „Transport Zbiorowy” i znalazł się w pierwszej piątce obok Warszawy, Łodzi, Gdyni i Poznania.

W rankingu oceniono działania miast w walce ze smogiem, długofalowe podejście do problemu emisji z transportu i edukowanie mieszkanek oraz mieszkańców w tym zakresie. Kolejną kategorią była mobilność indywidualna – czyli jak działają alternatywy dla aut – od rowerów miejskich, aż po hulajnogi oraz infrastrukturę dla tych środków transportu indywidualnego. Zbadano także rozwój transportu zbiorowego, pod kątem stopnia wykorzystania pojazdów zeroemisyjnych oraz oferty komunikacji miejskiej i przeznaczanych przez samorządy nakładów na jej rozwój. Analizowano także infrastrukturę do ładowania aut elektrycznych oraz tworzenie regulacji i polityk miejskich wspierających mobilność.

Ranking opracowała Polityka Insight we współpracy z Fundacją Promocji Pojazdów Elektrycznych. Powstał on na podstawie danych liczbowych dotyczących różnych rodzajów kwantyfikowalnych aspektów działań 37 największych polskich miast (wszystkie miasta powyżej 100 tys. mieszkańców). Informacje te oparto na korespondencji z urzędami miast, statystyce publicznej oraz danych organów centralnych. Tak pozyskane liczby poddano analizie i przeliczono na wskaźniki cząstkowe w sześciu ocenianych kategoriach: czyste powietrze – świadomość problemu, mobilność indywidualna, transport zbiorowy, pojazdy miejskie i komunalne, infrastruktura, regulacje i polityki. Fundacja Promocji Pojazdów Elektrycznych jest organizacją pozarządową pracującą na rzecz neutralnej klimatycznie i przyjaznej środowisku transformacji sektora transportu, głównie transportu drogowego. Angażuje się w wypracowanie realnych i skutecznych rozwiązań na rzecz poprawy jakości życia w miastach – głównie dzięki poprawie jakości powietrza i ograniczaniu negatywnego wpływu sektora transportowego.

2. Lublin wyróżniony za rozwój płatności bezgotówkowych w rankingu „Cashless Cities”

Lublin otrzymał wyróżnienie w rankingu „Cashless Cities” na najbardziej „bezgotówkowe miasta w Polsce”. Celem konkursu Local Trends  jest promowanie samorządów, dbających o rozwój płatności elektronicznych. W dużej mierze do sukcesu przyczyniło się wdrożenie nowych metod wnoszenia opłaty za bilet w systemie Lubika.

W tegorocznej edycji konkursu miasta mogły uzyskać maksymalnie 80 punktów w 7 kategoriach, z czego aż cztery kategorie to płatności w komunikacji miejskiej. Lublin uzyskał 54 punkty w rankingu, co zapewniło mu 3 miejsce na podium, wśród innych miast Polski.

W Lublinie do rozwoju płatności bezgotówkowych przyczynił się system Lubika, który został uruchomiony w październiku 2021 roku. Dzięki niemu możliwe jest wykorzystanie nowych metod wnoszenia opłat za przejazd i rozwój systemu płatności bezgotówkowych. Wśród kanałów udostępnionych pasażerom są m.in. biletomaty mobilne i stacjonarne, kasowniki EMV,  sklep www oraz aplikacja mobilna Lubika. Od początku funkcjonowania systemu zarejestrowało się w nim blisko 117 tys. osób.

Rozpatrując kategorie dotyczące komunikacji miejskiej, pod uwagę brano możliwość bezgotówkowego zakupu biletu w pojazdach, dostępność stacjonarnych automatów biletowych, wartość sprzedaży bezgotówkowej (zarówno za pośrednictwem aplikacji mobilnych, jak i stacjonarnych i mobilnych biletomatów) oraz możliwość wnoszenia opłaty za przejazd kartą płatniczą, bez konieczności drukowania biletu (w Lublinie sposób ten umożliwiają zielone kasowniki EMV) czyli wdrożenie rozwiązania typu open payment system, które pozwala podróżującym bezgotówkowo opłacić przejazd i przypisać bilet do swojego instrumentu płatniczego np. karty płatniczej.

Pozostałe obszary, które oceniano to regulowane należności w strefach płatnego postoju oraz dostępność bezgotówkowych płatności w urzędach miasta i zależnych od miasta ośrodkach kultury i sportu, a także plany miast w zakresie wdrażania idei smart city.

Lublin uzyskał wyróżnienie w rankingu już po raz drugi z rzędu.

3. Lublin Samorządowym Liderem Zarządzania 2023

Lublin otrzymał tytuł laureata w konkursie Samorządowy Lider Zarządzania 2023 w kategorii miast wojewódzkich. Tematyka konkursu dotyczyła działań samorządów na rzecz transformacji energetycznej miast, osiągania neutralności klimatycznej, jakości życia mieszkańców i poprawy efektywności energetycznej z wykorzystaniem rozwiązań cyfrowych. Nasze miasto nagrodzono za realizację trzech projektów miejskich spółek.

Lublin nagrodzono za realizację projektów: „Efektywny energetycznie, bezemisyjny system transportu publicznego w Lublinie", „Rozwój efektywnego i inteligentnego systemu ciepłowniczego w Lublinie” oraz „Zwiększenie efektywności energetycznej oczyszczalni ścieków Hajdów w Lublinie w celu osiągnięcia neutralności klimatycznej”.

Dzięki inwestycjom w ekologiczną komunikację publiczną Lublin jest jednym z polskich i europejskich liderów bezemisyjnego transportu publicznego. Miasto już dziś ma 40% udział pojazdów zeroemisyjnych w całej flocie, a ustawa o elektromobilności nakazuje spełnienie 30% progu dopiero w 2028 r. Lubelską tradycją są trolejbusy, system obecnie liczy 99 pojazdów oraz ponad 70 km sieci trakcyjnej i jest największy w Polsce. We flocie pojazdów jest również 40 autobusów elektrycznych. W ostatnich latach zakupiono 55 niskoemisyjnych pojazdów, w tym pierwszy autobus wodorowy, a Miasto stara się o środki zewnętrzne na zakup kolejnych. Od września tego roku prąd do zasilania trakcji trolejbusowej oraz autobusów elektrycznych pochodzi w 100% z odnawialnych źródeł energii. Dodatkowo, dzięki wsparciu funduszy europejskich, zbudowano również m.in. 6 przystanków przesiadkowych, 4 parkingi Park&Ride i 5 Bike&Ride, 7 węzłów przesiadkowych z infrastrukturą towarzyszącą. Uruchomiono innowacyjne systemy dla mieszkanek i mieszkańców: bilet elektroniczny LUBIKA, dynamiczną informację pasażerską, aplikację mobilną i urządzenia do pomiaru liczby pasażerów. W styczniu zacznie działać Dworzec Lublin – nowoczesny i ekologiczny obiekt o charakterze metropolitalnym.

4. Niskoemisyjny transport zbiorowy w Lublinie Top Inwestycją Komunalną 2023

Lublin został nagrodzony w konkursie Top Inwestycje Komunalne 2023 za projekt unijny obejmujący m.in. przebudowę ul. Choiny wraz z powstaniem ronda w kształcie biszkopta, a także budowę pętli i pierwszego w mieście parkingu typu Park&Ride. Prezydent Krzysztof Żuk odebrał nagrodę 25 kwietnia podczas Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach.

Istotnym elementem nagrodzonego projektu był wybudowany na granicy Lublina z gminą Niemce węzeł przesiadkowy, w skład którego wchodzą pętla autobusowo-trolejbusowa wraz z parkingami Park&Ride, Bike&Ride, Kiss&Ride, które umożliwiają płynną zmianę środka transportu indywidualnego (rower, samochód) na transport publiczny. Węzeł wyposażono m.in. w punkty dynamicznej informacji pasażerskiej, monitoring wizyjny, biletomaty, oświetlenie oraz stojaki dla rowerów z zadaszeniem. Na pętli umieszczono również 4 ładowarki dużej mocy (450 kW) do ładowania autobusów elektrycznych. W sąsiedztwie pętli przebudowano układ drogowy nadając priorytet komunikacji zbiorowej, co znacząco upłynniło ruch w północnej części miasta. Przebudowane drogi oraz nowo powstała trakcja trolejbusowa w ciągu ulic: Chodźki, Smorawińskiego, Choiny, pozwoliły na sprawniejsze przemieszczanie się oraz możliwość skierowania zeroemisyjnego transportu do północnej granicy miasta, dzięki czemu nowe obszary zostały objęte komunikacją trolejbusową. Rozbudowano także system dynamicznej informacji pasażerskiej oraz stworzono nowoczesny system biletu elektronicznego komunikacji aglomeracyjnej LUBIKA. Do tego zakupiono 45 nowoczesnych niskoemisyjnych pojazdów komunikacji miejskiej (10 trolejbusów, 14 autobusów spalinowych o normach spalania Euro VI, 20 autobusów elektrycznych oraz autobusu zasilanego wodorem wraz z instalacją do tankowania – odbiór w 2023 r.), co znacząco poprawiło komfort pasażerów.

Projekt „Niskoemisyjna sieć komunikacji zbiorowej dla północnej części LOF wraz z budową systemu biletu elektronicznego komunikacji aglomeracyjnej” jest współfinansowany ze środków europejskich w ramach Programu Operacyjnego Polska Wschodnia 2014-2020, Wartość projektu to 193 mln 55 tys. zł, w tym kwota dofinansowania prawie 138 mln zł, co stanowi aż 85 % poniesionych wydatków kwalifikowanych.

Celem konkursu Top Inwestycje Komunalne, organizowanego przez Polskie Towarzystwo Wspierania Przedsiębiorczości było wskazanie skali inwestycji komunalnych oraz ich znaczenia dla gospodarki, regionu i mieszkańców. Konkurs docenia przede wszystkim odważne, prorozwojowe decyzje inwestycyjne i te samorządy, które stają się liderami środowiska i wyznaczają trendy. Tegoroczna edycja konkursu dotyczyła inwestycji oddanych do użytku w 2022 r. lub zrealizowanych w co najmniej 50% na dzień 31 grudnia 2022 r., zaś oceny zgłoszeń dokonała Rada Konsultacyjna, w której zasiadają doświadczeni samorządowcy, ekonomiści, menedżerowie i eksperci. Nagrodzony lubelski projekt znalazł się w gronie 10 zwycięskich inwestycji zrealizowanych przez samorządy lub miejskie spółki w zakresie gospodarki komunalnej w 2022 roku.

Akcje promujące komunikację miejską:

1. Zaczytaj się w komunikacji miejskiej

„Zaczytaj się w komunikacji miejskiej” to tytuł akcji, która w styczniu odbyła się w lubelskiej komunikacji miejskiej. Jeśli podczas kontroli biletów pasażer okazał kontrolerowi ważny bilet lub uprawnienie do bezpłatnych przejazdów i powiedział hasło akcji „Jedziemy na Maksa” mógłotrzymać bezpłatnie książkę lubelskiego autora Maksa Czornyja z oryginalnym autografem.

2. Europejski Tydzień Mobilności 2023

Europejski Tydzień Mobilności jest inicjatywą Komisji Europejskiej, mającą na celu zachęcenie mieszkańców miast do zmiany niekorzystnych dla zdrowia przyzwyczajeń i wybrania alternatywnych, ekologicznych środków podróżowania. Kampania ETM trwa od 16 do 22 września każdego roku. Jej zadaniem jest promowanie zrównoważonego transportu w miastach i gminach, który wspomoże zmiany zachowań mobilnościowych mieszkańców.

W tym roku kampania miała zmotywować wszystkich byłych i przyszłych uczestników do przyłączenia się do 22. edycji ETM. Miasta i gminy zachęca się do podtrzymania dynamiki procesów zaobserwowanych w ubiegłym roku, takich jak zwiększona aktywna mobilność oraz korzystanie z mobilności niskoemisyjnej lub bezemisyjnej.  Ludzie są natomiast mobilizowani do utrzymywania dobrej kondycji fizycznej i psychicznej, a także do tego, by wybierając środek transportu, dbać o środowisko i zdrowie innych.

Lublin już od ponad 14 lat aktywnie włącza się w ogólnoeuropejską kampanię.

W ramach obchodów odbył się piknik komunikacyjny – „Promocja transportu bezemisyjnego w celu ograniczenia emisji liniowej w komunikacji miejskiej w Lublinie”, lekcje edukacyjne w Lublinie i w Świdniku, uruchomiono punkt konsultacyjno – informacyjny o dzień bez samochodu.

3. Mikołajki z komunikacją miejską

Trolejbus kursujący w świątecznej aranżacji, świąteczne utwory oraz kontrolerzy i kierowcy w roli Mikołajów. To elementy tegorocznej akcji „Mikołajki z komunikacją miejską”, przygotowanej dla pasażerów korzystających na co dzień z transportu publicznego. Wszystko po to, by 6 grudnia umilić mieszkańcom podróż autobusami i trolejbusami oraz zaakcentować radosny klimat zbliżających się świąt.

Pasażerowie testowali biletomat solarny w Lublinie

Na przystanku Nałęczowska 01 zlokalizowanym przy al. Kraśnickiej, obok siedziby ZTM w Lublinie, zamontowany został specjalny biletomat solarny. Był to pilotażowy projekt pozwalający przetestować pasażerom nowy rodzaj urządzenia w Lublinie.

Biletomat zasilany jest czystą energią i nie wymaga przyłącza do sieci energetycznej. W ramach pilotażu w urządzeniu możliwy jest zakup wyłącznie biletów czasowych. Płatności można dokonać kartą płatniczą, BLIK-iem oraz monetami z wydawaniem reszty. Urządzenie jest przyjazne osobom z niepełnosprawnościami. Ekran, otwory wrzutowe, czytnik kart płatniczych, miejsce odbioru biletów, znajdują się na wysokości pomiędzy 70 a 120 cm. To ważne m.in. dla osób poruszających się na wózkach inwalidzkich. Co istotne z automatów swobodnie mogą korzystać obcokrajowcy, ponieważ zaimplementowany został język angielski, niemiecki i ukraiński.

Atutami biletomatu jest przejrzysty interfejs, łatwość w obsłudze zarówno przez klientów jak i serwis. Podobnie jak inne tego typu urządzenia, biletomat będzie czynny 24 h na dobę przez 7 dni w tygodniu. Rozwiązanie jest efektywne finansowo, ponieważ dzięki temu, że są to automaty solarne, unikamy kosztów związanych chociażby z koniecznością budowy i utrzymania przyłączy elektrycznych.

Zasilanie automatu stanowi akumulator z układem solarnym. Urządzenie posiada obudowę ze stali nierdzewnej z powłoką antygrafritti.

Pasażerowie mogli korzystać z biletomatu przez 3 miesiące.

70 lat trolejbusów w Lublinie

Lubelskie trolejbusy świętują okrągły jubileusz. Dokładnie 70 lat temu – 21 lipca 1953 r. na ulice Lublina wyjechał pierwszy pojazd na „szelkach”. Dzisiaj to symbol miasta i rozwoju elektromobilności, a Lublin posiada największy system trolejbusowy w kraju.

Od 1953 roku datuje się stały rozwój taboru trolejbusowego oraz infrastruktury niezbędnej do jego funkcjonowania, składającej się w głównie z sieci trakcyjnej, jak i podstacji zasilających. Obecnie Lublin posiada największy system trolejbusowy w kraju. Składa się na niego 100 trolejbusów oraz ponad 70 km trakcji. Dzięki zaangażowaniu funduszy unijnych miasto przeszło prawdziwą transformację lubelskiej komunikacji i praktycznie całkowitą odnowę taboru.

Inwestycje m.in. w trolejbusy sprawiają, że Lublin już dziś spełnia blisko 40% próg udziału pojazdów zeroemisyjnych w całej flocie, będąc w ścisłej czołówce systemów elektromobilnych w Polsce, a nawet w Europie. Dla porównania w skali Polski, ustawa o elektromobilności nakazuje spełnienie tego progu do 2028 r. W Lublinie z roku na rok ta proporcja znacząco wzrasta.

Lublin był też pierwszym polskim miastem, który postawił na fabrycznie nowei niskopodłogowe trolejbusy przegubowe. W 2014 roku miasto kupiło dwanaście Solarisów Trollino 18. W 2018 roku natomiast pojawiło się 15 Ursusów CS18LFT. Od 2021 r.
w taborze lubelskiej komunikacji miejskiej są łącznie 42 przegubowe trolejbusy.

Oferta przewozowa komunikacji miejskiej po otwarciu Dworca Lublin już gotowa

Dworzec Lublin skomunikowany z większością rejonów miasta, odczuwalny wzrost częstotliwości kursowania  autobusów i trolejbusów w poszczególnych dzielnicach, a do tego większa liczba połączeń bezpośrednich. To efekt zakończonych prac nad projektem optymalizacji oferty przewozowej lubelskiej komunikacji miejskiej, który wejdzie w życie po otwarciu Dworca Lublin. Końcowa koncepcja zmian uwzględnia znaczną część postulatów mieszkanek i mieszkańców zgłoszonych w trakcie konsultacji społecznych.

W celu jak najlepszego dostosowania projektu optymalizacji oferty przewozowej do oczekiwań mieszkańców, przy jednoczesnym skomunikowaniu nowo powstałego obiektu Dworca Lublin z poszczególnymi dzielnicami, ZTM w Lublinie wspólnie z wykonawcą szczegółowo przeanalizował każdą otrzymaną uwagę. Trwające konsultacje społeczne cieszyły się bardzo dużym zainteresowaniem. W czasie ich trwania mieszkanki i mieszkańcy zgłosili ponad 2,7 tys. uwag do przedstawionej propozycji przebiegu linii autobusowych i trolejbusowych. Najwięcej, bo ponad 300, dotyczyło funkcjonowania linii nr 21 – postulat odnośnie pozostawienia jej w obecnym kształcie został w całości spełniony. Podobnie jak w przypadku pozostawienia linii nr 3 na obecnej trasie (ponad 150 uwag). Niektóre postulaty zostały uwzględnione częściowo, zapewniając zaspokojenie potrzeb podróżnych w zakresie dotarcia do konkretnych miejsc, np. zapewnienie połączenia dzielnicy Czuby z ul. Wyścigową czy kursowanie linii nr 7 na ul. Chemiczną.

W kategoriach zgłoszeń, najwięcej wniosków dotyczyło m.in. zwiększenia częstotliwości kursowania komunikacji miejskiej – postulat spełniony. Ponadto padały propozycje nowych połączeń, wydłużenia tras, funkcjonowania linii nocnych, przyspieszonych, obsługi Dworca, zmian numeracji linii czy rozkładu jazdy.

Przesłanką do wdrożenia zmian w układzie linii komunikacji miejskiej w Lublinie jest uruchomienie Dworca Lublin. Z uwagi na to, że cały proces wdrażania funkcjonalności dworca i przejścia przewoźników będzie rozłożony w czasie (tak jak to miało miejsce w innych miastach, gdzie   przenoszono dworce), a dodatkowe funkcjonalności będą uruchamiane stopniowo uzupełniając całość zadań, wdrożenie zaproponowanych zmian w ramach projektu będzie odbywać się etapami.

W pierwszej kolejności nastąpi wzmocnienie dotychczasowej obsługi w okolicy Dworca Lublin, kierując linie nr: 5, 22, 24, 52 i 74 bezpośrednio pod obiekt. Wówczas w pierwszym etapie funkcjonowania Dworca, pasażerowie będą mogli dojechać bezpośrednio do niego aż 12 liniami komunikacji miejskiej. Ponadto obsługa tej części miasta odbywa się także dzięki skomunikowaniu ul. Wolskiej i Kunickiego. Tym samym, po pierwszych zmianach w okolice dworca dojedzie aż 23 linii, w tym jedna linia nocna (1, 3, 5, 6, 11, 13, 17, 20, 22, 24, 25, 29, 30, 34, 45, 52, 74, 151, 154, 155, 160, 161, N3).

Szczegółowy zakres zmian wprowadzonych do projektu w odpowiedzi na wnioski pojawiające się w czasie konsultacji:

• nie zmienią się trasy linii kursujących do os. Szerokie – linia 3 wciąż będzie kursować przez rondo Honorowych Krwiodawców, a linia 54 od ul. Morwowej prosto przez ul. Zana,
• linia 7 kursować będzie według obecnej trasy przejazdu przez ul. Chemiczną i Rataja, bez zmian pozostaną także trasy linii 50 i 70 (linia 70 zostanie jedynie wydłużona z Felina do nowej pętli Felin Kalinówka),
• linia 8 od ul. Lipowej kursować będzie do ul. Poligonowej trasą linii 4,
• w odpowiedzi na postulaty mieszkańców Czubów Południowych dotyczące szybkiego skomunikowania z Dworcem Lublin założono, że z os. Poręba do Dworca Głównego PKP bez zmian funkcjonować będzie linia 13,
• uwzględniono postulat bezpośredniego połączenia Marysina i Snopkowa ze Śródmieściem Lublina, wydłużając część kursów linii 18 ze Sławinkowskiej do Smug,
• założono utrzymanie funkcjonowanie linii 21 łączącej Felin i Wrotków, której trasa nie zmieni się,
• przewidziano zwiększenie liczby kursów linii 22 w dni powszednie szkolne do ulicy Pliszczyńskiej,
• rozszerzono liczbę linii umożliwiających dojazd z Wrotkowa do Tatar po wycofaniu linii 1, kierując linię 25 od ronda Lubelskiego Lipca ’80 do Pancerniaków Felicity śladem trasy linii 1 przez Bramę Krakowską i Kalinowszczynę, a linię 34 wydłużając z Dworca Lublin do Żeglarskiej przez Krochmalną i Romera,
• założono większą liczbę kursów z zachodniej części ul. Jana Pawła II do os. Świt w ramach linii 45 oraz linii 26 skierowanej do pętli Węglin Wróbla, do której dojeżdżać będzie także linia 31 wydłużona od os. Poręba,
• dla zapewnienia połączenia nowych osiedli na Wrotkowie oraz ul. Diamentowej ze Śródmieściem, nowa linia 27 z ul. Poligonowej nie będzie kończyła trasy na Dworcu Lublin, tylko podążać będzie dalej do pętli ul. Żeglarskiej przez Krochmalną, Diamentową i Zemborzycką,
• przewidziano bezpośrednie połączenie os. Moniuszki ze szpitalami w rejonie ul. Chodźki poprzez zmianę trasy linii 29, która będzie kursowała przez ul. Jaczewskiego, Chodźki, Lubartowską, Ruską (z powrotem przez Al. Tysiąclecia, Lubartowską, Chodźki, Jaczewskiego),
• linia 30 kursować będzie na nowej trasie Zbożowa – Dworzec Lublin przez al. Warszawską, al. Kraśnicką, Zana, Filaretów i Głęboką,
• skomunikowanie Kalinowszczyzny z ul. Zana zapewniać będzie zmieniona linia 32 kursująca z Daszyńskiego do Lipniaka przez Lwowską, Pl. Litewski, Lipową, Nadbystrzycką i Zana,
• dla pasażerów z os. Górki i Hajdowa-Zadębia zmodyfikowano trasę linii 39, która kursować będzie z Mełgiewskiej do os. Widok przez al. Andersa, Bramę Krakowską, Pl. Wolności, Nadbystrzycką i Jana Pawła II
• uwzględniono skomunikowanie ul. Nadbystrzyckiej przy os. Skarpa z ul. Zana i Szpitalem Wojewódzkim w ramach linii 161, która funkcjonować będzie na trasie z Węglina do Felina (dla zachowania połączenia ul. Filaretów z Politechniką założono skierowanie linii 44 z os. Widok przez ul. Filaretów i Zana do Nadbystrzyckiej),
• linia 45 będzie wciąż obsługiwana przez autobusy na trasie Węglin Wróbla – Mełgiewska z przejazdem przez os. Świt i Nadbystrzycką przy Politechnice,
• założono utrzymanie często kursującej linii 150 na niezmienionej trasie do os. Poręba przez ul. Jana Pawła II,
• linia 153 będzie przejeżdżać ul. Muzyczną i przez Dworzec Lublin, lepiej komunikując nowy węzeł komunikacyjny z Felinem oraz Rurami,
• dla zachowania bezpośredniego połączenia Szpitala Wojewódzkiego przy al. Kraśnickiej z ul. Filaretów oraz dojazdu z ul. Armii Krajowej do szpitali w pobliżu ul. Chodźki trolejbus 154 będzie kursował na trasie Węglin – Szpital Wojewódzki – Armii Krajowej – Filaretów – Głęboka – Dworzec Lublin – Al. Unii Lubelskiej – Chodźki – Choiny,
• założono szybkie połączenie os. Poręba z Dzielnicą Dziesiąta w ramach nowej trasy linii 162 w relacji os. Poręba – Jana Pawła II – Diamentowa – Mickiewicza,
• dla skomunikowania Czubów z celami podróży w pobliżu ul. Diamentowej, Herberta i Wyścigowej uruchomiona zostanie nowa szczytowa linia lokalna 71 na trasie os. Widok – Zana – Nadbystrzycka – Diamentowa – Zemborzycka – Herberta – Wyścigowa – Inżynierska – Diamentowa – Nadbystrzycka – Zana – os. Widok.

Wdrożenie opracowanego projektu zmodyfikowanego po przeprowadzonych konsultacjach społecznych sprawi, że liczba linii w sieci lubelskiej komunikacji miejskiej nie ulegnie zmniejszeniu. Odczuwalnie wzrośnie częstotliwość kursowania autobusów i trolejbusów. W dni powszednie liczba linii kursujących w szczycie porannym i popołudniowym co kwadrans ulegnie zwiększeniu z 5 do 21 linii. Częstotliwość wzrośnie także w ciągu dnia między godzinami szczytowymi – liczba linii pojawiających się na przystankach maksymalnie co pół godziny wzrośnie z 15 do 35. Warto także podkreślić, że zaplanowano także więcej odjazdów w niedziele – pojawią się 4 linie kursujące co pół godziny.

Liczba połączeń do intensywnie rozwijających się osiedli mieszkaniowych ulegnie zwiększeniu. Więcej kursów zostało zaplanowanych do Węglina Południowego, Zielonego Wzgórza, Czechowa Północnego na Koncertowej czy do „nowego” Wrotkowa w okolicy ul. Granata.

Dworzec Lublin będzie należycie skomunikowany z większością dzielnic Lublina dzięki 12 liniom bezpośrednio obsługującym dworzec, które rocznie zapewnią ponad 220 tysięcy kursów. Kolejne nowe linie o charakterze przyspieszonym wraz z istniejącą linią 46 (z nowym oznaczeniem 303) dzięki atrakcyjnym trasom w pobliżu, których mieszka prawie połowa mieszkańców Lublina, skrócą czas podróży w godzinach szczytowych.

Zapewnione będą także nowe połączenia bezpośrednie, jak np. z ul. Granata do Śródmieścia, czy z ul. Koncertowej do Chodźki i na Pl. Litewski.

Przypomnijmy, że sporządzenie koncepcji zostało poprzedzone konkretnymi działaniami. Na podstawie badań więźby ruchu pasażerskiego, określono kierunki przemieszczania się pasażerów korzystających z usług komunikacji miejskiej w Lublinie, obsługiwanej autobusami i trolejbusami wykonującymi przewozy na zlecenie ZTM. Metodą badania był wywiad bezpośredni kwestionariuszowy wykonywany na określonych przystankach (ponad 40 tys. wywiadów). Następnie, podczas badań jakości przewozów, zapytano pasażerów o preferencje i satysfakcję z poziomu usług lubelskiej komunikacji miejskiej. Metodą badania był wywiad bezpośredni kwestionariuszowy, przeprowadzony na wybranych przystankach komunikacji miejskiej i reprezentatywnej próbie mieszkańców. Ostatnim działaniem było przetworzenie oraz zinterpretowanie danych z przeprowadzanych badań rynku komunikacji miejskiej, w tym określenie kierunków popytu na usługi komunikacji miejskiej pod kątem jej jakości, poprzez analizę preferencji komunikacyjnych pasażerów, analiza i ocena dotychczasowych tras linii komunikacyjnych oraz rozkładów jazdy, a także ocena dostępności przestrzennej komunikacji miejskiej na terenie miasta wraz z kompleksową identyfikacją najważniejszych generatorów ruchu w mieście.

Przeprowadzenie badań jak i samo opracowanie koncepcji optymalizacji oferty przewozowej to element międzynarodowego projektu realizowanego ze stolicą Mołdawii – Kiszyniowem „Move It Like Lublin”. Całość przedsięwzięcia została sfinansowana ze środków otrzymanego grantu – Gmina Lublin nie ponosi z tego tytułu żadnych wydatków.